Portret, archetyp XXII, 2024

Abstrakcyjna kompozycja, wyrazisty i złożony portret o mocnej formie i kolorze. W tym cyklu obrazów staram się uchwycić temat portretu podświadomego, archetypu portretu, również jako autoportret. Seria nawiązuje także do sztuki prymitywnej, mask afrykańskich i rysunków południowoamerykańskich plemion.

Obraz o tytule "Portret, archetyp XXII" to praca z 2024 roku o wymiarach 80x100 cm. Jej autorem jest Maciej Cieśla.

W celu stworzenia dzieła wykorzystał technikę olej. Farba olejna to rodzaj farby powstała w wyniku zmieszania pigmentu z olejem roślinnym, często lnianym. Jest to wolnoschnąca technika wymagająca wiedzy, doświadczenia i praktyki. Farby olejne po raz pierwszy pojawiły się w starożytności na Dalekim Wschodzie, ale w Europie rozpowszechniły się w XV wieku, najwcześniej najprawdopodobniej we Flandrii. Szybko zyskały popularność ze względu na różnorodne efekty, które mogły być dzięki nim uzyskane – przede wszystkim świetlistość oraz wyrazistość kolorów. Farba olejna może być kładziona impastami, a więc grubymi warstwami, oraz laserunkowo. Laserunki to półprzezroczyste warstwy farby powstałe w wyniku rozcieńczenia ich dużą ilością odpowiedniego rozpuszczalnika, dzięki którym artysta może zmienić lub wydobyć odpowiedni ton niższych warstw obrazu. Ten klasyczny sposób nakładania cienkich warstw farby olejnej, spotykamy u flamandzkich oraz holenderskich artystów, takich jak Jan van Eyck, Rogier van der Weyden, Jan Vermeer czy Cornelis Gijsbrechts. Inną techniką jest alla prima, a więc nakładanie grubej warstwy farby swobodnym gestem malarskim, czasem bez szkicu przygotowawczego na płótnie, a czasem bazując jedynie na schematycznej kompozycji zaznaczonej pędzlem na podobraziu. Techniką alla prima posługiwał się Peter Paul Rubens oraz Anton van Dyck. Popularność farb olejnych spadła po połowie XX wieku, kiedy wielu artystów zwróciło się ku farbom akrylowym.

Podłożem tej pracy jest płótno. Jest to rodzaj tkaniny o splocie płóciennym, które charakteryzuje się szerokim zastosowaniem. W przypadku warsztatu artystycznego, płótno występuje w charakterze podobrazia: może zostać rozpięte na listwach drewnianych, tworząc blejtram, lub zostać umieszczone na desce. Kompozycję malarską umieszcza się na płótnie uprzednio zagruntowanym.

Dzieło posiada charakterystyczne cechy utworu dla styli abstrakcja, ekspresjonizm. Abstrakcja nie jest tendencją nową: jej korzeni można szukać w społeczeństwach prehistorycznych, tworzących wyabstrahowane ornamenty czy uproszczone, schematyczne kompozycje o przeznaczeniu mistycznym. Przerysowane kompozycje, zniekształcenie przedstawianego świata, zaburzenia proporcji oraz perspektywy dzieła, wykorzystanie twardych linii i kolorów nietypowych dla rzeczywistości to charakterystyczne cechy Ekspresjonizmu.

Przewodnie tematy pracy to: abstrakcja, portret. Portret pojawił się w starożytności, już wtedy podejmując próby psychologicznego ukazania modela. Jako samodzielne dzieło sztuki powrócił dopiero w późnym średniowieczu.

"Portret, archetyp XXII" wyróżnia się paletą kolorów wśród których występują: biały, czerwony, niebieski, fioletowy. Dzięki białej barwie, praca będzie znakomitym dopełnieniem minimalistycznego, nowoczesnego wnętrza, jednocześnie zachowując równowagę między obiektem a przestrzenią. Poprzez odpowiedni kontekst czerwień może podkreślać silne emocje, niebezpieczeństwo bądź przyjemność. Wprowadza również dynamikę do kompozycji. Niebieski, który ceniony jest przez terapeutów z powodu właściwości uspokajających. Dobrze sprawdza się w sypialni i wszędzie tam, gdzie mamy ochotę się odprężyć. Fioletowy, który jest bez wątpienia bardziej dojrzałym wydaniem różu, dobrze wyglądającym w połączeniu z białym, szarym, beżowym oraz kremowym wnętrzem.

Autor dzieła utrzymał je w nastroju który opisać mozna jako żywiołowość. Stan ten wzmacniany jest przez wizualne bodźce, które oddziaływują na nasz wzrok żywymi, energetycznymi kolorami.